آیا به مهریه مالیات تعلق می گیرد
در حال حاضر به مهریه به خودی خود مالیات مستقیم تعلق نمی گیرد و مطابق ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم، جهیزیه منقول و مهریه (اعم از منقول و غیرمنقول) از پرداخت مالیات معاف است. با این حال، طرحی پیشنهادی برای اخذ مالیات بر ثبت مهریه های سنگین در مجلس در دست بررسی است که در صورت تصویب، از سال ۱۴۰۴ اجرایی خواهد شد و شرایط متفاوتی را رقم می زند.
جایگاه مهریه در فرهنگ و قوانین خانواده ایرانی، همواره موضوعی پرچالش و در عین حال حیاتی بوده است. از یک سو، مهریه به عنوان یک حق مالی برای زن، پشتوانه ای برای زندگی مشترک و پس از آن در صورت جدایی محسوب می شود. از سوی دیگر، تعیین مهریه های سنگین، پیامدهای اجتماعی و حقوقی متعددی از جمله افزایش پرونده های قضایی و زندانیان مهریه را به دنبال داشته است. این تناقضات، ضرورت بازنگری و ارائه راهکارهایی برای تعادل در این حوزه را برجسته می سازد. در سالیان اخیر، بحث شمول مالیات بر مهریه به عنوان یکی از راهکارهای احتمالی برای ساماندهی این موضوع، توجه بسیاری از کارشناسان، حقوق دانان و حتی افکار عمومی را به خود جلب کرده است.
در این راستا، آگاهی از وضعیت قانونی فعلی و طرح های پیشنهادی برای مالیات مهریه، برای زوجین در آستانه ازدواج، خانواده های آنان، و حتی مشاوران حقوقی و مالیاتی، امری ضروری است. درک دقیق تفاوت میان معافیت مالیاتی کنونی و مفاد طرح های جدید، به تصمیم گیری آگاهانه و برنامه ریزی مالی صحیح کمک شایانی خواهد کرد. این مقاله با هدف ارائه تحلیلی جامع و به روز از تمامی ابعاد موضوع مالیات مهریه، از جمله وضعیت فعلی، طرح های پیشنهادی، نحوه محاسبه، مسئولیت پرداخت و دیدگاه های موافقان و مخالفان، سعی در شفاف سازی این موضوع پیچیده حقوقی و مالی دارد.
۱. وضعیت قانونی فعلی: مهریه در حال حاضر مالیات مستقیم دارد؟
برای درک صحیح موضوع مالیات بر مهریه، ابتدا باید به وضعیت قانونی فعلی پرداخت. اغلب تصورات عمومی بر این است که مهریه مشمول مالیات است، اما بررسی دقیق قوانین جاری نشان می دهد که این تصور در مورد مالیات مستقیم بر خود مهریه صحیح نیست.
۱.۱. معافیت کامل مهریه از مالیات مستقیم
مطابق با قانون مالیات های مستقیم جمهوری اسلامی ایران، مهریه به طور کامل از پرداخت مالیات مستقیم معاف است. این معافیت به وضوح در ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم تصریح شده است. بر اساس این ماده قانونی:
«جهیزیه منقول و مهریه، اعم از منقول و غیرمنقول از پرداخت مالیات معاف است.»
این بند قانونی به روشنی بیان می کند که هیچ گونه مالیاتی بر اصل مهریه، فارغ از نوع آن، تعلق نمی گیرد. این معافیت شامل تمامی انواع مهریه می شود، از جمله:
- سکه بهار آزادی: چه به صورت تمام سکه، نیم سکه یا ربع سکه باشد.
- وجه نقد: هر میزان وجه نقدی که به عنوان مهریه تعیین شود.
- اموال غیرمنقول: مانند ملک، زمین، آپارتمان یا باغ.
- اموال منقول دیگر: نظیر خودرو، طلا و جواهرات، و لوازم منزل.
بنابراین، زنی که مهریه خود را (به هر شکلی که توافق شده) دریافت می کند، از نظر قانونی ملزم به پرداخت مالیات بر آن دریافت نیست. این معافیت یک اصل ثابت در نظام مالیاتی کنونی کشور است و تا زمانی که تغییری در این ماده قانونی ایجاد نشود، به قوت خود باقی خواهد ماند.
۱.۲. تمایزهای مهم: مالیات های مرتبط (نه مالیات بر خود مهریه)
با وجود معافیت مهریه از مالیات مستقیم، برخی تراکنش ها و رویدادهای مالی مرتبط با اموال مهریه ممکن است مشمول انواع دیگری از مالیات شوند که نباید با مالیات بر مهریه اشتباه گرفته شوند. این تمایز بسیار حائز اهمیت است:
- مالیات نقل و انتقال اموال غیرمنقول (ملک، خودرو):
اگر مهریه تعیین شده شامل اموال غیرمنقول مانند ملک یا خودرو باشد و پس از انتقال مالکیت به زن، او تصمیم به فروش یا واگذاری آن بگیرد، این نقل و انتقال خود یک رویداد مالی جداگانه است که ممکن است مشمول مالیات نقل و انتقال شود. این مالیات بر فروش یا انتقال سند دارایی است، نه بر دریافت مهریه. به عبارت دیگر، دولت در زمان ثبت سند انتقال ملک یا خودرو (در دفاتر اسناد رسمی یا مراکز تعویض پلاک) این مالیات را از فروشنده دریافت می کند.
- مالیات بر عایدی فروش سکه (مالیات سکه):
در سال های اخیر، موضوع مالیات بر عایدی فروش سکه مطرح شده است. اگر زنی پس از دریافت سکه های مهریه خود، اقدام به فروش تعداد قابل توجهی از آن ها کند و این فروش طبق قوانین مالیاتی جاری مشمول مالیات بر عایدی شود، این مالیات بر سود حاصل از فروش سکه است و نه بر دریافت مهریه. در واقع، این نوع مالیات به عنوان مالیات بر درآمد یا سود حاصل از یک فعالیت اقتصادی (فروش) تلقی می شود و با ماهیت مهریه به عنوان یک حق مالی اولیه متفاوت است. تعداد و حجم فروش سکه که مشمول این نوع مالیات می شود، بر اساس بخشنامه ها و قوانین سازمان امور مالیاتی تعیین می گردد.
بنابراین، مهم است که به خاطر داشته باشیم معافیت ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم مربوط به خود مهریه است، اما اقدامات بعدی مالکانه بر روی اموال دریافتی به عنوان مهریه ممکن است طبق قوانین عمومی مالیاتی کشور، مشمول مالیات های مرتبط گردند.
۲. طرح پیشنهادی مالیات بر مهریه در سال ۱۴۰۴: جزئیات و آخرین وضعیت
با وجود معافیت مهریه از مالیات مستقیم در قوانین فعلی، در سالیان اخیر بحث های جدی برای وضع مالیات بر مهریه های سنگین مطرح شده است. این مباحث به دلیل چالش های اجتماعی و حقوقی ناشی از مهریه های بالا، به ویژه در پرونده های طلاق و محکومیت های مالی، قوت گرفته اند.
۲.۱. معرفی طرح و اهداف آن
طرح پیشنهادی اخذ مالیات بر مهریه که با عناوینی نظیر طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و مهریه یا قانون جدید مالیات مهریه شناخته می شود، با هدف کاهش مهریه های سنگین و تبعات منفی آن ها مطرح شده است. این طرح که در حال حاضر در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، به دنبال ایجاد تغییراتی در نحوه ثبت و وصول مهریه است.
نکته ای که باید به شدت بر آن تاکید شود این است که: این طرح هنوز به تصویب نهایی نرسیده و اجرایی نشده است. تمامی جزئیات مطرح شده در این بخش، بر مبنای پیش نویس ها و مذاکرات صورت گرفته است و تا زمانی که به قانون تبدیل نشود، لازم الاجرا نخواهد بود.
اهداف اصلی که برای این طرح ذکر شده اند عبارتند از:
- کاهش مهریه های سنگین: تشویق زوجین به توافق بر سر مهریه های معقول و منطقی.
- کاهش پرونده های قضایی: کاهش حجم دعاوی مرتبط با مهریه در دادگاه ها و سیستم قضایی.
- حمایت از ازدواج آسان و پایدار: از بین بردن یکی از موانع مالی ازدواج و ترویج فرهنگ زندگی مشترک مبتنی بر عشق و تفاهم.
- کاهش آمار زندانیان مهریه: جلوگیری از محکومیت مردان به دلیل عدم توانایی پرداخت مهریه های سنگین.
- ایجاد پشتوانه مالی: استفاده از درآمدهای حاصل از این مالیات برای صندوق های حمایتی مانند تهیه جهیزیه برای نیازمندان.
۲.۲. میزان و نحوه محاسبه مالیات ثبت مهریه (جدول مالیات پیشنهادی)
بر اساس طرح پیشنهادی، نرخ مالیات بر ثبت مهریه به صورت پلکانی و متناسب با تعداد سکه تعیین شده است. این ساختار پلکانی به منظور ایجاد تمایز و اعمال نرخ های بالاتر برای مهریه های بسیار سنگین تر طراحی شده است. لازم به ذکر است که این ارقام صرفاً پیشنهادی بوده و ممکن است در فرآیند تصویب نهایی تغییر کنند:
| تعداد سکه بهار آزادی | نرخ مالیات پیشنهادی (از ارزش کل مهریه) |
|---|---|
| تا ۱۴ سکه | معاف از مالیات |
| از ۱۵ تا ۱۰۰ سکه | ۱.۱ درصد |
| از ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه | ۲ درصد |
| بیش از ۲۰۰ سکه | ۱۵ درصد |
فرمول محاسبه مالیات مهریه (بر اساس طرح پیشنهادی):
برای محاسبه مبلغ مالیات، ابتدا باید ارزش روز کل مهریه (بر اساس تعداد سکه و نرخ روز آن) محاسبه شود و سپس نرخ مالیات مربوط به پلکان آن اعمال گردد:
مالیات مهریه = (تعداد سکه &s; ارزش روز هر سکه) &s; (نرخ مالیات / ۱۰۰)مثال های عددی کاربردی برای محاسبه (با فرض نرخ روز فرضی سکه):
برای روشن شدن نحوه محاسبه، چند مثال با فرض نرخ روز هر سکه ۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۲۹ میلیون تومان) ارائه می شود:
مثال برای مهریه ۱۵۰ سکه:
تعداد سکه: ۱۵۰ سکه
ارزش روز هر سکه: ۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
ارزش کل مهریه: ۱۵۰ &s; ۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۴۳,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۴ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان)
نرخ مالیات (طبق جدول، برای ۱۵۰ سکه): ۲ درصد
مالیات مهریه = ۴۳,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ &s; (۲ / ۱۰۰) = ۸۷۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۸۷ میلیون تومان)مثال برای مهریه ۳۰۰ سکه:
تعداد سکه: ۳۰۰ سکه
ارزش روز هر سکه: ۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
ارزش کل مهریه: ۳۰۰ &s; ۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۸۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان)
نرخ مالیات (طبق جدول، برای بیش از ۲۰۰ سکه): ۱۵ درصد
مالیات مهریه = ۸۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ &s; (۱۵ / ۱۰۰) = ۱۳,۰۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۱ میلیارد و ۳۰۵ میلیون تومان)
این مثال ها نشان می دهند که در صورت تصویب طرح، تعیین مهریه های بالا می تواند بار مالی قابل توجهی را در زمان ثبت عقد به همراه داشته باشد.
۲.۳. مسئولیت پرداخت مالیات مهریه (طبق طرح پیشنهادی)
بر خلاف تصور عمومی که ممکن است مسئولیت پرداخت مالیات مهریه را صرفاً بر عهده مرد یا زن بداند، طرح پیشنهادی در جهت رعایت عدالت و تشویق هر دو خانواده به تعیین مهریه معقول، مسئولیت پرداخت مالیات را به صورت مشترک و مساوی (۵۰-۵۰) بر عهده هر دو زوج (زن و مرد) قرار داده است. این تصمیم با چند هدف عمده صورت گرفته است:
- ایجاد توازن: با تقسیم بار مالی، هر دو طرف (و خانواده هایشان) درگیر تصمیم گیری درباره میزان مهریه و تبعات مالی آن می شوند، که این امر می تواند به تعیین مهریه های متعادل تر کمک کند.
- تشویق به مهریه معقول: با توجه به اینکه هر دو طرف باید سهمی از مالیات را بپردازند، انگیزه برای تعیین مهریه های سنگین کاهش می یابد.
- مقصد مبالغ دریافتی: مطابق با برخی اظهارات، مبالغ حاصل از این مالیات قرار است به صندوق هایی مانند «صندوق تهیه جهیزیه برای افراد نیازمند» واریز شود تا در راستای اهداف اجتماعی و حمایت از ازدواج های آسان تر به کار گرفته شود. این امر به جنبه حمایتی و اجتماعی طرح نیز می افزاید.
۲.۴. زمان پرداخت مالیات مهریه (طبق طرح پیشنهادی)
یکی از نکات کلیدی در طرح پیشنهادی، زمان پرداخت مالیات مهریه است. بر اساس مفاد مطروحه، مالیات بر ثبت مهریه باید در زمان ثبت عقدنامه و در دفاتر اسناد رسمی پرداخت شود.
- پیش شرط صدور سند ازدواج: عدم پرداخت مالیات متعلقه در زمان عقد، ممکن است منجر به عدم صدور سند ازدواج یا رونوشت آن گردد. این اهرم قانونی، دفاتر ازدواج را موظف می سازد تا پیش از تکمیل فرایند ثبت، از پرداخت مالیات اطمینان حاصل کنند.
- وضعیت مهریه های اقساطی: حتی در صورتی که مهریه به صورت عندالاستطاعه یا اقساطی تعیین شده باشد، مالیات آن (در صورت شمول) به صورت یکجا و در زمان ثبت عقد از زوجین دریافت خواهد شد. این موضوع می تواند بار مالی قابل توجهی را در ابتدای زندگی مشترک بر دوش زوجین قرار دهد و نیاز به برنامه ریزی دقیق مالی دارد.
هدف از دریافت مالیات در زمان ثبت، جلوگیری از هرگونه تعلل یا فرار مالیاتی در آینده است و تضمین می کند که این مبلغ در همان ابتدای شکل گیری پیوند زناشویی، وصول شود.
۳. تفاوت مالیات بر مهریه با حق ثبت مهریه
یکی از ابهاماتی که ممکن است برای عموم مردم پیش بیاید، تفاوت میان مالیات بر مهریه (که در طرح پیشنهادی مطرح شده) و حق ثبت مهریه (که در حال حاضر نیز وجود دارد) است. هرچند هر دو مبلغ در زمان ثبت عقد و در دفاتر اسناد رسمی اخذ می شوند و هر دو بر مهریه های سنگین تاثیر بازدارنده دارند، اما از نظر ماهیت کاملاً متفاوت هستند.
- حق ثبت مهریه: این مبلغ، در واقع هزینه ای است که بابت خدمات دفترخانه (دفتر اسناد رسمی ازدواج) برای ثبت رسمی عقدنامه و مهریه دریافت می شود. این هزینه، بخشی از تعرفه های قانونی دفاتر اسناد رسمی است که بر اساس میزان مهریه (و نه به عنوان مالیات مستقیم) محاسبه و اخذ می گردد. حق ثبت، بابت انجام یک خدمت اداری و ثبتی دریافت می شود و به دولت تعلق نمی گیرد.
- مالیات بر مهریه (طرح پیشنهادی): این مبلغ، همان طور که قبلاً توضیح داده شد، در صورت تصویب قانون، به عنوان یک مالیات جدید بر ثبت مهریه هایی با تعداد سکه بالا تعریف شده است. هدف از آن، علاوه بر درآمدزایی برای دولت، کنترل و کاهش مهریه های سنگین است. این مالیات مستقیماً به حساب دولت واریز می شود و ماهیت آن کاملاً متفاوت از حق الزحمه دفترخانه است.
بنابراین، حق ثبت یک هزینه خدماتی است که برای انجام یک فعالیت ثبتی پرداخت می شود، در حالی که مالیات بر مهریه (در صورت تصویب) یک عوارض دولتی با هدف تنظیم گری و درآمدزایی خواهد بود.
۴. نظرات موافقان و مخالفان طرح مالیات بر مهریه
طرح پیشنهادی مالیات بر مهریه، مانند بسیاری از طرح های اجتماعی و اقتصادی، موافقان و مخالفان جدی خود را دارد. هر یک از این گروه ها، دلایل و استدلال های خاص خود را برای حمایت یا مخالفت با این طرح ارائه می کنند.
۴.۱. دیدگاه موافقان
طرفداران طرح مالیات بر مهریه، بر جنبه های مثبت و اصلاحی آن تأکید می کنند:
- جنبه دینی و فرهنگی: بسیاری از کارشناسان دینی معتقدند که تعیین مهریه های سنگین، اگرچه شرعاً مجاز است، اما از نظر اخلاقی و توصیه دین اسلام کاری ناپسند بوده و با فلسفه اصلی مهریه که نشانه ای از صداق و محبت است، در تضاد قرار دارد. این طرح را گامی در جهت ترویج ازدواج آسان و مسئولیت پذیری می دانند.
- جنبه حقوقی:
- کاهش پرونده های طلاق و مهریه: مهریه های سنگین اغلب به ابزاری برای فشار در اختلافات زناشویی تبدیل می شوند و بار سنگینی بر دوش سیستم قضایی می گذارند. مالیات بر مهریه می تواند از حجم این پرونده ها بکاهد.
- کاهش زندانیان مهریه: عدم توانایی مردان در پرداخت مهریه های کلان، منجر به زندانی شدن بسیاری از آن ها شده است که خود مشکلات اجتماعی و اقتصادی زیادی را به دنبال دارد. این طرح می تواند به کاهش این آمار کمک کند.
- تسهیل روند قضایی: با کاهش پرونده ها، بار کاری دادگاه ها نیز سبک تر شده و روند رسیدگی به سایر دعاوی حقوقی تسریع می یابد.
- جنبه اجتماعی:
- ترویج ازدواج آسان و پایدار: با کاهش سنگینی بار مهریه، جوانان با دغدغه های مالی کمتری برای ازدواج مواجه خواهند شد.
- جلوگیری از سوءاستفاده از مهریه: در برخی موارد، مهریه به جای پشتوانه زندگی، به ابزاری برای کسب منفعت مالی یا طلاق های توافقی نامتعارف تبدیل می شود. این طرح می تواند این پدیده را محدود کند.
۴.۲. دیدگاه مخالفان
در مقابل، مخالفان طرح مالیات بر مهریه، نگرانی هایی را در خصوص پیامدهای احتمالی آن مطرح می کنند:
- تضعیف موقعیت حقوقی و مالی زنان:
بسیاری از منتقدان، مهریه را تنها پشتوانه مالی و حقوقی زن در صورت طلاق یا بروز مشکلات زندگی مشترک می دانند، به ویژه در جامعه ای که حق طلاق عمدتاً با مرد است. کاهش یا تضعیف جایگاه مهریه می تواند زنان را در موقعیت آسیب پذیرتری قرار دهد.
- عدم کارآیی طرح در بازدارندگی:
برخی معتقدند این طرح ممکن است در عمل نتواند مهریه های سنگین را کنترل کند و افراد راه هایی برای دور زدن قانون پیدا خواهند کرد (مانند تعیین مهریه صوری کمتر و توافقات خارج از سند رسمی). این امر می تواند به افزایش اختلافات پنهان و غیررسمی منجر شود.
- ابهامات شرعی و حقوقی:
اینکه آیا از نظر شرعی، به مهریه ای که یک حق مالی است، مالیات تعلق می گیرد یا خیر، برای برخی محل بحث است. همچنین، ممکن است ابهاماتی در خصوص اعمال عطف به ماسبق این قانون برای مهریه های قبلی ایجاد شود.
- انتقاد به زمان پرداخت مالیات:
یکی از انتقادات مهم این است که چرا مالیات باید در زمان ثبت عقد (که مهریه هنوز وصول نشده است) پرداخت شود؟ این امر بار مالی غیرمنطقی را در ابتدای زندگی مشترک بر زوجین تحمیل می کند و می تواند به جای کمک به ازدواج آسان، مانعی جدید ایجاد کند.
بررسی این دیدگاه ها نشان می دهد که موضوع مالیات بر مهریه، ابعاد پیچیده و چندگانه ای دارد و تصمیم گیری در این خصوص نیازمند ملاحظات دقیق حقوقی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است.
۵. پرسش های متداول
آیا مهریه ۱۴۰۴ مالیات دارد؟
در حال حاضر خیر، مهریه بر اساس ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم از مالیات مستقیم معاف است. اما طرحی با جزئیات مشخص در مجلس در دست بررسی است که در صورت تصویب نهایی و اجرایی شدن، از سال ۱۴۰۴ به مهریه های بیش از ۱۴ سکه، مالیات ثبت تعلق خواهد گرفت. تا این لحظه، این طرح هنوز به صورت قانون لازم الاجرا در نیامده است.
تا چند سکه مهریه مالیات ندارد؟
طبق طرح پیشنهادی قانون مالیات مهریه، تا سقف ۱۴ سکه بهار آزادی از پرداخت مالیات ثبت مهریه معاف خواهد بود. این یعنی اگر مهریه کمتر یا مساوی ۱۴ سکه تعیین شود، زوجین نیازی به پرداخت مالیات نخواهند داشت.
مالیات ۱۱۴ سکه مهریه چقدر است؟
طبق طرح پیشنهادی، مهریه ۱۱۴ سکه بهار آزادی در پله دوم مالیاتی (از ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه) قرار می گیرد و مشمول نرخ ۲ درصد مالیات از ارزش کل مهریه خواهد شد. برای محاسبه دقیق، باید ارزش روز هر سکه در زمان ثبت عقد را در نظر گرفت. به عنوان مثال، اگر ارزش هر سکه ۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد، ارزش کل مهریه ۱۱۴ سکه برابر ۳۳,۰۶۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (۳ میلیارد و ۳۰۶ میلیون تومان) خواهد بود. مالیات ۲ درصدی آن نیز ۶۶۱,۲۰۰,۰۰۰ ریال (۶۶ میلیون و ۱۲۰۰ هزار تومان) محاسبه می شود که این مبلغ به صورت مشترک و مساوی (۵۰-۵۰) بین زوجین تقسیم خواهد شد.
آیا مالیات بر مهریه هایی که قبل از تصویب احتمالی قانون ثبت شده اند، تعلق می گیرد؟
خیر، اصولاً قوانین جدید عطف به ماسبق نمی شوند، مگر اینکه در خود قانون به صراحت خلاف آن ذکر شده باشد. بنابراین، مهریه هایی که قبل از تصویب و اجرایی شدن احتمالی قانون جدید مالیات بر مهریه در سند ازدواج ثبت شده اند، مشمول این مالیات نخواهند شد.
اگر مهریه ملک باشد، آیا مشمول مالیات است؟
خود مهریه ملک، طبق ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم از مالیات مستقیم معاف است. اما اگر پس از دریافت ملک به عنوان مهریه، زن قصد نقل و انتقال یا فروش آن را داشته باشد، این عمل ممکن است مشمول مالیات نقل و انتقال املاک شود. این مالیات بر فعل نقل و انتقال است، نه بر اصل دریافت مهریه.
آیا مالیات بر مهریه قطعی شده است؟
خیر، تا این لحظه (سال ۱۴۰۴) مالیات بر مهریه به صورت یک قانون قطعی و لازم الاجرا در نیامده است. طرح مربوطه در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی و مذاکره قرار دارد و هنوز به تصویب نهایی و ابلاغ جهت اجرا نرسیده است.
نتیجه گیری
بررسی جامع موضوع مالیات بر مهریه نشان می دهد که در حال حاضر، بر اساس صراحت ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم، مهریه به خودی خود (اعم از منقول و غیرمنقول) از پرداخت هرگونه مالیات مستقیم معاف است. این معافیت شامل تمامی انواع مهریه از جمله سکه، وجه نقد، ملک و خودرو می شود. با این حال، لازم است میان مالیات بر خود مهریه و مالیات بر نقل و انتقال یا عایدی ناشی از فروش اموال مهریه (مانند مالیات نقل و انتقال ملک یا مالیات بر عایدی فروش سکه) تمایز قائل شد، چرا که موارد اخیر ممکن است مشمول قوانین مالیاتی عمومی گردند.
با این وجود، در سالیان اخیر طرحی پیشنهادی با عنوان «اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و مهریه» در مجلس شورای اسلامی مطرح شده که بر اساس آن، مالیات بر ثبت مهریه های سنگین وضع خواهد شد. این طرح، با اهدافی همچون کاهش مهریه های غیرمنطقی، کم کردن پرونده های قضایی و حمایت از ازدواج آسان، ارائه شده است. طبق مفاد پیشنهادی، مهریه تا سقف ۱۴ سکه معاف از مالیات خواهد بود، اما برای مهریه های ۱۵ تا ۱۰۰ سکه ۱.۱ درصد، ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه ۲ درصد و بیش از ۲۰۰ سکه ۱۵ درصد مالیات در نظر گرفته شده است. مسئولیت پرداخت این مالیات نیز به صورت مشترک (۵۰-۵۰) بر عهده زوجین خواهد بود و زمان پرداخت آن نیز هنگام ثبت عقدنامه در دفاتر اسناد رسمی پیش بینی شده است.
مهمترین نکته در خصوص این طرح پیشنهادی آن است که تا کنون به تصویب نهایی نرسیده و اجرایی نشده است. تمامی جزئیات مطرح شده، صرفاً بر مبنای پیش نویس ها و مذاکرات صورت گرفته است. بحث مالیات بر مهریه، همواره با موافقت ها و مخالفت هایی از جنبه های دینی، حقوقی، اجتماعی و اقتصادی همراه بوده است. موافقان آن را گامی در جهت ترویج ازدواج آسان و کاهش معضلات قضایی می دانند، در حالی که مخالفان، نگرانی هایی در خصوص تضعیف موقعیت زنان و کارآمدی طرح مطرح می کنند.
در نهایت، به تمامی افرادی که در آستانه ازدواج قرار دارند یا به دنبال اطلاعات دقیق در این زمینه هستند، توصیه می شود که اخبار موثق را از مراجع رسمی پیگیری کرده و برای تصمیم گیری های مهم حقوقی و مالی، حتماً با متخصصین حقوقی و مالیاتی مشورت نمایند تا با آگاهی کامل و بر اساس آخرین قوانین و مقررات، اقدام کنند. امید است قوانین مرتبط با نهاد خانواده، همواره در جهت شفافیت، عدالت و حمایت از استحکام بنیان خانواده گام بردارند.
